ΠΟΣΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ
Σύγχυση φθόγγων και γραμμάτων, προφοράς και γραφής εν έτει 2012 !
Πληροφορούμαι ότι έχει εγερθεί ζήτημα για το πόσα είναι τα φωνήεντα τής γλώσσας μας! Πέντε (5), όπως γράφει η νέα σχολική γραμματική (και η γραμματική Τριανταφυλλίδη ήδη από το 1940! και η δική μας επιστημονική γραμματική Κλαίρη –Μπαμπινιώτη 2011), ή επτά (7), όπως μαθαίναμε στις παλαιότερες σχολικές γραμματικές;
Επιστημονική γλωσσολογική απάντηση : τα φωνήεντα ως φθόγγοι είναι πέντε (a, e, o, i, u). Τα γράμματα με τα οποία τα γράφουμε είναι επτά (α, ε, ι, η, υ, ο, ω) ή, ακριβέστερα, δώδεκα (12), αν προσθέσουμε τα διγράμματα ει, οι, υι (που χρησιμοποιούμε επίσης για τη γραπτή απόδοση τού φθόγγου i), το αι (για την απόδοση τού e) και το ου (για την απόδοση τού u). Ήτοι:
φθόγγος a = γράμμα α
φθόγγος e = γράμμα ε και δίγραμμα αι (επαινώ)
φθόγγος o = γράμματα ο και ω (χώρος)
φθόγγος i = γράμματα ι, η, υ (κυρία, τύπος) και διγράμματα ει, οι, υι (ειρηνικοί, υιός)
φθόγγος u = δίγραμμα ου (πού)
Στην παλαιότερη σχολική γραμματική –προτού αναπτυχθεί η φωνητική και η φωνολογία στην επιστήμη τής γλωσσολογίας– συγχέονταν οι φθόγγοι (οι ήχοι που προφέρουμε στη γλώσσα μας) με τα γράμματα (με τους τρόπους που παριστάνουμε στη γραφή μας τους ήχους, δηλ. τους φθόγγους).
Στη γλώσσα μας προφέρουμε πέντε (5) φωνηεντικούς φθόγγους, πέντε (5) φωνήεντα, αλλά έχουμε περισσότερα γράμματα, επτά μονογράμματα (7) και 5 διγράμματα για να δηλώνουμε στη γραφή των λέξεων τα 5 φωνήεντα: για τον φθόγγο /i/ (τον αποδίδω φωνητικώς) που προφέρουμε λ.χ. στη λέξη πύλη (για λόγους που συνδέονται με την ετυμολογία και την ιστορική ορθογραφία τής λέξης) χρησιμοποιούμε στη γραπτή απόδοση τής λέξης τα γράμματα υ και η∙ για τον φθόγγο /i/ που προφέρουμε στη λέξη θείοι χρησιμοποιούμε τα διγράμματα ει και οι.
Προσοχή! Είναι κρίμα –αν όχι ντροπή– να ξαναγυρίσουμε σήμερα στον 21ο αιώνα στα λάθη, δηλαδή στη σύγχυση φθόγγων και γραμμάτων ή, αλλιώς, στη σύγχυση προφοράς και γραφής, που γίνονταν στις παλαιότερες γραμματικές. Έχουμε τόσα άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσουμε.
Πηγή: Μπαμπινιώτης Γ.
Πληροφορούμαι ότι έχει εγερθεί ζήτημα για το πόσα είναι τα φωνήεντα τής γλώσσας μας! Πέντε (5), όπως γράφει η νέα σχολική γραμματική (και η γραμματική Τριανταφυλλίδη ήδη από το 1940! και η δική μας επιστημονική γραμματική Κλαίρη –Μπαμπινιώτη 2011), ή επτά (7), όπως μαθαίναμε στις παλαιότερες σχολικές γραμματικές;
Επιστημονική γλωσσολογική απάντηση : τα φωνήεντα ως φθόγγοι είναι πέντε (a, e, o, i, u). Τα γράμματα με τα οποία τα γράφουμε είναι επτά (α, ε, ι, η, υ, ο, ω) ή, ακριβέστερα, δώδεκα (12), αν προσθέσουμε τα διγράμματα ει, οι, υι (που χρησιμοποιούμε επίσης για τη γραπτή απόδοση τού φθόγγου i), το αι (για την απόδοση τού e) και το ου (για την απόδοση τού u). Ήτοι:
φθόγγος a = γράμμα α
φθόγγος e = γράμμα ε και δίγραμμα αι (επαινώ)
φθόγγος o = γράμματα ο και ω (χώρος)
φθόγγος i = γράμματα ι, η, υ (κυρία, τύπος) και διγράμματα ει, οι, υι (ειρηνικοί, υιός)
φθόγγος u = δίγραμμα ου (πού)
Στην παλαιότερη σχολική γραμματική –προτού αναπτυχθεί η φωνητική και η φωνολογία στην επιστήμη τής γλωσσολογίας– συγχέονταν οι φθόγγοι (οι ήχοι που προφέρουμε στη γλώσσα μας) με τα γράμματα (με τους τρόπους που παριστάνουμε στη γραφή μας τους ήχους, δηλ. τους φθόγγους).
Στη γλώσσα μας προφέρουμε πέντε (5) φωνηεντικούς φθόγγους, πέντε (5) φωνήεντα, αλλά έχουμε περισσότερα γράμματα, επτά μονογράμματα (7) και 5 διγράμματα για να δηλώνουμε στη γραφή των λέξεων τα 5 φωνήεντα: για τον φθόγγο /i/ (τον αποδίδω φωνητικώς) που προφέρουμε λ.χ. στη λέξη πύλη (για λόγους που συνδέονται με την ετυμολογία και την ιστορική ορθογραφία τής λέξης) χρησιμοποιούμε στη γραπτή απόδοση τής λέξης τα γράμματα υ και η∙ για τον φθόγγο /i/ που προφέρουμε στη λέξη θείοι χρησιμοποιούμε τα διγράμματα ει και οι.
Προσοχή! Είναι κρίμα –αν όχι ντροπή– να ξαναγυρίσουμε σήμερα στον 21ο αιώνα στα λάθη, δηλαδή στη σύγχυση φθόγγων και γραμμάτων ή, αλλιώς, στη σύγχυση προφοράς και γραφής, που γίνονταν στις παλαιότερες γραμματικές. Έχουμε τόσα άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσουμε.
Πηγή: Μπαμπινιώτης Γ.
ΡΗΜΑΤΑ
ΛΟΓΙΑ ΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ
Ορισμένα ρήματα σχηματίζουν με ιδιαίτερο τρόπο τον ενεστώτα και τον παρατατικό. Ακολουθούν μάλιστα κλίση που θυμίζει την αρχαία ελληνική και γι αυτό την ονομάζουμε λόγια κλίση(τα ρήματα αυτά λέγονται και αρχαιόκλιτα) Δες την κλίση των ρημάτων ασχολούμαι και διερωτώμαι και προσπάθησε όμοια να συμπληρώσεις τους ανάλογους πίνακες
ΚΛΙΚ για να δεις τον πίνακα της κλίσης. Ρήματα σε -άβω
Τα ρήματα που τελειώνουν σε -άβω γράφονται με β.
Π.χ.: ράβω ανάβω σκάβω θάβω Εξαιρέσεις Εξαιρούνται και γράφονται με -αυ τα: παύω αναπαύω καταπαύω απολαύω. |
_Το ρήμα άγω και οι χρόνοι του_Το ρήμα άγω το συναντούμε συχνά ως δεύτερο συνθετικό σε ρήματα όπως εξάγω, εισάγω, παράγω, προάγω και πολλές άλλες προθέσεις. Τα ρήματα αυτά σχηματίζουν στιγμιαίους χρόνους τους με θέμα αγαγ-, και τους εξακολουθητικούς χρόνους με θέμα αγ-.
Θα χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα το ρήμα παράγω, για να δούμε πως σχηματίζονται οι χρόνοι του [τα στοιχεία είναι τυχαία]: ενεστώτας - η Κρήτη παράγει πολύ καλό λάδι παρατατικός - παρήγε περισσότερο λάδι από εσπεριδοειδή αόριστος - το 1987 παρήγαγε 140.000 τόνους ελαιόλαδο εξακολουθητικός μέλλοντας - Στόχος είναι να παράγει περισσότερους από 250.000 τόνους ετησίως στιγμιαίος μέλλοντας - Τον επόμενο μήνα θα παραγάγει για πρώτη φορά και ελαιοσάπουνα υπεσυντέλικος - Είχε παραγάγει αρκετό λάδι, πριν την πτώση των τιμών διεθνώς παρακείμενος - Έχει παραγάγει και ζαφορά χωρίς επιτυχία όμως |
ΕΠΙΘΕΤΑ
ΕΠΙΘΕΤΑ ΣΕ -ης -ης -ες
Ασκήσεις
_Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά βάζοντας τα επίθετα των παρενθέσεων στον κατάλληλο τύπο:
|
ELLINIKI GRAMMATIKH A. | |
File Size: | 4276 kb |
File Type: |
_Θηλυκά ουσιαστικά σε –εια και –ια_Την κατάληξη -εία έχουν τα θηλυκά ουσιαστικά που παράγονται από τα ρήματα με κατάληξη -εύω, όπως για παράδειγμα, νηστεύω - νηστεία, ληστεύω - ληστεία κ.ά.
Προσοχή όμως γιατί υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις, όπου ... ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ-ΜΕΤΑΦΟΡΑ
Να σημειώσεις το γράμμα Κ για τις κυριολεξίες και το Μ για τις μεταφορές: Έκοψε το δάχτυλό του με το μαχαίρι. ___ ]Απ’ τον καημό της έχει λιώσει. ___ Κόψε δρόμο από το μονοπάτι. ___ Τα κεριά έλιωσαν από τη ζέστη. ___ Έχουν πάρει τα μυαλά του αέρα. ___ Ο καφές ξεχείλισε στο φλιτζάνι. ___ Πάρε το βιβλίο σου και κάθισε να διαβάσεις. ___ Η βιβλιοθήκη ξεχειλίζει από βιβλία. ___ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ
_Να υπογραμμίσεις τους επιθετικούς προσδιορισμούς στο παρακάτω κείμενο:
Στις μέρες μας ένα μεγάλο μέρος της ομορφιάς του Παρθενώνα έχει χαθεί, καθώς πολλά από τα γλυπτά του αφαιρέθηκαν από ασυνείδητους αρχαιοκάπηλους. Τα καλύτερα και σημαντικότερα κομμάτια από τα ανάγλυφα της ζωοφόρου του Παρθενώνα και πολλά άλλα έργα αφαιρέθηκαν κρυφά από τον Άγγλο λόρδο Έλγιν το 1803 και το 1812, με την ανοχή των τουρκικών αρχών. Σήμερα εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο. Η ελληνική πολιτεία έχει ξεκι-νήσει, εδώ και αρκετά χρόνια, αγώνα για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. |
_Η χρήση του τελικού –ν_
Σύμφωνα με την νεοελληνική γραμματική, το τελικό –ν διατηρείται στις εξής περιπτώσεις: στο αριθμητικό έναν, στα άρθρα τον, την, στην αντωνυμία την και στα άκλιτα δεν, μην και σαν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν, σύμφωνο στιγμιαίο ή δίφθογγο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, ξ, ψ). π.χ. τον άνεμο, την ντουλάπα, στον ξενώνα, έναν ψαρά. ΟΜΩΝΥΜΑ - ΠΑΡΩΝΥΜΑ
_Ποια από τα παρακάτω ζεύγη λέξεων είναι ομώνυμα και ποια παρώνυμα;
πάλη - πάλι ................ νοίκι - νίκη ................ ωφέλεια - αφέλεια ................. χείλια - χίλια ................... κύρος - κύριος ................. πιάνω - πιάνο ................. λύπη - λείπει ................. πείρα - πήρα ................. πολιτικός - πολίτικος ............... χορός - χώρος ................... ΕΥΘΥΣ-ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
1) Προσπάθησε να μετατρέψεις τον πλάγιο λόγο σε ευθύ: Η μητέρα είπε πως όταν τελειώσουμε το διάβασμα μπορούμε να πάμε βόλτα με τους φίλους μας. ......................................................................... Η Βενετία ρώτησε πότε θα γυρίσουν ο Βασίλης και η Ηλιάνα από τις διακοπές τους. .......................................................................... Η Ελευθερία με παρακάλεσε να τη βοηθήσω στη Γεωγραφία. ....................................................................... _
2) Μετέτρεψε τον παρακάτω διάλογο σε πλάγιο λόγο κάνοντας όσες αλλαγές είναι απαραίτητες: Και τι σχήμα θα έχει ο χαρταετός σας; ρώτησε χαμογελώντας η Ευανθία Αυτό ψάχνουμε, θέλουμε να 'ναι αλλιώτικος από τον περσινό Εγώ, είπε ο Χαράλαμπος, λέω να ΄ναι σαν πουλί Ποιος ο λόγος;παρατήρησε η Βασιλική, πετούν τόσο αληθινά! Αστέρι, αστέρι να φτιάξουμε είπε ο Σοφοκλής |
ΜΕΤΟΧΕΣ
ΠΑΘΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ / ΜΕΤΟΧΗ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ
Υπάρχει όμως και η παθητική μετοχή (Παρακειμένου), που φανερώνει ότι η ενέργεια του ρήματος έχει επηρεάσει το υποκείμενο σε παρελθόντα χρόνο και είναι κλιτή με τρία γένη και δύο αριθμούς. Κλίνονται δε, όπως και τα ανάλογα επίθετα αφού και πολλές φορές χρησιμοποιούνται και σαν επίθετα (π.χ. δυστυχισμένος αντί δυστυχής) Η μετοχή παθητικού παρακειμένου έχει διάφορες καταλήξεις. Οι πιο συχνές όμως είναι σε -μένος και -μμένος. -μμενος Με 2 (μ) σχηματίζουν τη μετοχή του παθητικού παρακειμένου τα ρήματα της α' συζυγίας με χαρακτήρα π, β, φ, πτ, φτ: π. χ. βάφω - βαμμένος, σκάβω - σκαμμένος, βλάπτω - βλαμμένος ή κάνουν τον αόριστο σε -ψα Εδώ πρέπει να προσέξουμε κάτι: η μετοχή αγαπημένος γράφεται με ένα (μ) παρόλο που το ρήμα αγαπώ έχει χαρακτήρα (π), όμως αυτό το ρήμα(αγαπώ) είναι β συζυγίας και όχι α'. Καταλήξεις μετοχών παθητικού παρακειμένου μπορούν να τελειώνουν ακόμα και σε: -εμένος (δουλεμένος) -ημένος (πουλημένος) -ισμένος (φοβισμένος) -σμένος (κλεισμένος) -ωμένος (πιωμένος)κλπ |
ΠΑΘΗΤΙΚΕΣ ΜΤΧ
_Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις παθητικές μετοχές των ρημάτων στις παρενθέσεις:
α) Οι __________ (καλώ) έτρωγαν, έπιναν και χόρευαν. β) Οι δυτικές συνοικίες είναι από τις πιο __________ (υποβαθμίζω) περιοχές της Αττικής. γ) Η Ρένα προτίμησε να μείνει στο σπίτι, γιατί ήταν πολύ __________ (κουράζομαι). δ) Όσο μιλούσε ο εισαγγελέας, οι __________ (κατηγορώ) άκουγαν με __________ (σκύβω) κεφάλι. ε) Το βαριά __________ (πληγώνομαι) ζώο ίσα ίσα που σάλευε. στ)Η παράσταση ήταν ολωσδιόλου __________ (αποτυχαίνω). ζ) Μέσα στο μπαούλο βρήκαν έναν __________ ( κρύβω) θησαυρό. |
ΡΗΜΑ-ΑΠΡΟΣΩΠΑ | |
File Size: | 65 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΚΕΝΑ | |
File Size: | 57 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΑΟΡΙΣΤΟΣ | |
File Size: | 66 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΕΡΝΩ-ΙΑΖΩ | |
File Size: | 300 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΟΝΟΜΑΤΙΚΟ ΡΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ | |
File Size: | 55 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜ-ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΕ ΑΛΛΟ ΑΡΙΘΜΟ 1 | |
File Size: | 23 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΕ ΑΛΛΟ ΑΡΙΘΜΟ | |
File Size: | 24 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΑΥΞΗΣΗ1 | |
File Size: | 45 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΑΥΞΗΣΗ | |
File Size: | 33 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ -ΑΛΛΑΓΗ ΔΙΑΘΕΣΗΣ | |
File Size: | 40 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΑΛΛΑΖΩ ΦΩΝΗ | |
File Size: | 33 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΕ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ | |
File Size: | 28 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ- ΜΕΤΕΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ | |
File Size: | 22 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ1 | |
File Size: | 26 kb |
File Type: | doc |
ΡΗΜΑ-ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΕ ΑΛΛΟ ΑΡΙΘΜΟ | |
File Size: | 24 kb |
File Type: | doc |